Cilt kanserini önlemenin en iyi yolu cildinizi güneşten ve diğer ultraviyole (UV) ışın kaynaklarından korumaktır. Cilt kanseri, cilt dokularında kötü huylu (kanser) hücrelerin oluştuğu bir hastalıktır.
Kanser önleme, kansere yakalanma olasılığını azaltmak için alınan önlemlerden oluşur. Kanser önleme ile bir grup veya popülasyondaki yeni vaka sayısı azalır. Bunun kanserden kaynaklanan ölümlerin sayısını azaltması beklenir.
Bilim adamları, yeni kanserlerin başlamasını önlemek için risk faktörlerine ve koruyucu faktörlere bakarlar. Kansere yakalanma riskinizi artıran her şeye kanser risk faktörü denir; kansere yakalanma riskinizi azaltan her şeye kanser koruyucu faktör denir.
Bazı kanser risk faktörlerinden kaçınılabilse de birçoğundan kaçınılamaz. Örneğin, sigara içmek ve belirli genleri miras almak, bazı kanser türleri için risk faktörlerindendir. Bu durumda yalnızca sigara içmekten kaçınılabilir. Düzenli spor yapmak ve sağlıklı beslenmek bazı kanser türleri için koruyucu faktörlerdir. Risk faktörlerinden kaçınmak ve koruyucu faktörleri artırmak riskinizi azaltabilir; ancak bu kanser olmayacağınız anlamına gelmez.
Kendinizi cilt kanserinden korumak için şunları yapın:
- Sabah 10 ile akşam 4 arasında mümkün olduğunca gölgede kalın.
- 15 veya daha fazla faktörlü güneş kremi kullanın
- Uzun kollu giysiler, uzun pantolon veya uzun etek, şapka ve güneş gözlüğü kullanın.
- Kapalı bronzlaşma yöntemlerinden kaçının
- Değişiklikler için cildinizi düzenli olarak kontrol edin
Cildimi neden korumalıyım?
Cildinizi şimdi korumak, daha sonra cilt kanserini önlemenize yardımcı olabilir. Cilt kanseri vakalarının çoğu yaşamın ilerleyen dönemlerinde ortaya çıkar ancak cilde güneş hasarı çocukluk kadar erken başlayabilir.
Cilt kanserini önlemek için adımlar atmak, şunları önlemenize de yardımcı olabilir:
- Kırışıklıklar
- Cilt lekeleri
- Diğer deri ve göz lezyonları
Kanseri önlemenin farklı yolları araştırılmaktadır.
3 ana cilt kanseri türü vardır:
- Bazal hücreli karsinom
- Skuamöz hücre karsinoması
- Melanom
Bazal hücreli karsinom ve skuamöz hücreli karsinom, melanomdan farklı cilt kanseri türleridir ve ondan çok daha yaygındır. Melanom bu kanserlerin en tehlikelisidir.
Cilt kanseri erken bulunup tedavi edildiğinde neredeyse her zaman tedavi edilebilir. Bu nedenle, yeni herhangi bir şeyin (benler veya yumrular gibi) ortaya çıkıp çıkmadığını veya halihazırda sahip olduğunuz benlerde veya yumrularda değişiklik olup olmadığını görmek için cildinizi düzenli olarak kontrol etmeniz önemlidir. Herhangi bir değişiklik fark ederseniz hemen doktorunuza veya hemşirenize bildirmelisiniz.
En yaygın cilt kanseri türleri, skuamöz hücrelerde oluşan skuamöz hücreli karsinom ve bazal hücrelerde oluşan bazal hücreli karsinomdur. Skuamöz hücreli karsinom ve bazal hücreli karsinom, melanom dışı deri kanserleri olarak da adlandırılır. Melanositlerde oluşan melanom, hızla büyüyen ve yayılan daha az yaygın bir cilt kanseri türüdür.
Cilt kanseri vücudun herhangi bir yerinde görülür, ancak en sık yüz, boyun, eller ve kollar gibi güneş ışığına maruz kalan bölgelerde görülür.
Cilt kanseri herkesi etkileyebilir. Aşağıdakilere sahip kişilerde risk daha yüksektir:
- Çilli veya açık ten
- Sarı veya kızıl saçlı
- Mavi veya yeşil gözler
Aşağıdakilere sahipseniz, en tehlikeli cilt kanseri türü (melanom) için daha yüksek risk altındasınız:
- Olağandışı benler (renk değiştiren, eşit şekilde büyümeyen veya dokusu değişen benler)
- Çok sayıda mol (50’den fazla) bulunuyorsa
- Ailede melanom veya sıra dışı benler öyküsü
- Kolayca yanan açık ten
- Özellikle çocukluk veya ergenlik döneminde birçok şiddetli güneş yanığı geçirmiş kişisel geçmişe sahipseniz
Cilt Kanserine Yakalanmamak İçin Dikkat Etmeniz Gerekenler:
- Bronzlaşma makinelerini kullanmayın.
- Bronzlaşma yatakları, bronzlaşma kabinleri ve güneş lambaları, güneşte bronzlaşmaktan daha zararsız değildir.
- Güneşte bronzlaşma gibi, kapalı alanda bronzlaşma da cilt kanserine, kırışıklıklara, yaşlılık lekelerine ve diğer cilt ve göz lezyonlarına neden olabilir.
- Cildinizi düzenli olarak kontrol edin.
Aşağıdakileri fark ederseniz hemen doktorunuza veya hemşirenize görünün:
- Ciltte yeni bir kitle (ben veya yumru gibi)
- Mevcut bir ben veya kütlenin boyut, şekil, renk veya dokusundaki değişiklik
- Kanayan bir ben veya iyileşmeyen bir yara
Cilt değişikliklerinin çoğu zararsızdır, ancak yalnızca bir doktor veya hemşire kesin olarak söyleyebilir.
Not: Bu makalede bahsi geçen tedavi yöntemleri hastalığın geneli baz alınarak yazılmıştır. Hiçbiri tedavi yöntemiyle doktor kontrolü olmadan yapılmamalıdır.
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesini 2005 yılında bitirdim. Aynı yıl uzmanlık eğitimi için Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’ne Plastik, Estetik ve Rekonstrüktif Cerrahi kliniğine girdim. 2011 yılında uzmanlığımı aldıktan sonra, gerek Kars Devlet Hastanesi’nde mecburi hizmetim sırasında gerekse Kocaeli Darıca Farabi Devlet Hastanesinde kendimi geliştirmeme olanak sağlayan pek çok ameliyat yaptım. Devamında ise kişisel özelliklerim doğrultusunda Özel Hastanelerde çalışma kararı aldım ve bu doğrultuda pek çok özel hastanede (Özel Eryaman, Özel Keçiören ve Özel Kudret İnternational Hastanesi) çalıştım. 2015 yılının sonlarından 2018 Mayıs ayına kadar Özel Bodrum Acıbadem Hastanesinde çalıştım. Bu süreçte ilk 1.5 yıl boyunca Prof. Dr. Mehmet Mutaf ile birlikte özellikle yanık ve yaralı yüzlerin rekonstrüksiyonu, mikrotia ve çocuk konjenital anomalileri alanlarında çalıştım. Ardından kısa süre İzmir Özel Ekol Hastanesinde Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi uzmanı olarak çalıştım. Şu anda İzmir’de, kendi özel kliniğimde hizmet vermekteyim.
Bir cevap yazın